Câu Chuyện Ngày Xưa
Thầy Vơ Tấn Phước
Buổi sáng hôm đó, tôi và
người bạn thân đến nhà cụ Diễn trên một
gác nhỏ, trong hẽm đường Hiền
Vương. Tôi đang rảnh, Thâu cũng vậy, hai đứa
đi loanh quanh trên đường phố Sài G̣n quen thuộc,
đă mơi chân nên khi ăn uống xong xuôi, Thâu chợt đề
nghị coi bói cho biết tương lai. Nghe tới
tên cụ Diễn là tôi chịu liền, từ lâu hằng
nghe đại danh cụ và ước ao được gặp.
Tôi đâu ngờ Thâu lại là chỗ thân t́nh
với cụ và có thể nhờ coi dùm (mà không phải trả
tiền và h́nh như cụ cũng không lấy tiền của
khách, tôi không biết rơ lắm việc nầy).
Lúc đó tôi c̣n trẻ lắm,
sống ở tỉnh nhỏ, chuyện hôn nhân cứ trở
ngại, trục trặc hoài. Có cái chuyện dễ dàng
như vậy mà làm cũng không xong, cả tỉnh bạn
bè nay đứa nầy mai đứa kia,
cưới vợ lấy chồng từ từ hết
trơn, thấy mà tức ứa gan.... Do hôn nhân trễ muộn
tôi đâm giựt ḿnh, như một nhà xă hội và tâm lư
gia, tôi tự t́m hiểu cá nhân, gia đ́nh, xă hội, kinh tế,
tâm lư,... và cuối cùng đổ thừa
cho là tại cái nầy, tại cái kia và t́m những khuyết
điểm của ḿnh, tự trách cứ. Lúc đó do công cuộc
làm ăn, tôi thường liên lạc với Thâu. Thâu nghe tôi
kể lể tâm sự, phản đối liền – bạn
nói tầm bậy hết trơn rồi, không phải tại
cái ǵ cả mà tại cái số mạng, cái số ế vợ,…
nếu đúng như mấy lư do kinh tế, tài chánh, gia
đ́nh ǵ ǵ đó, tại sao có nhiều thằng xấu
trai, học kém, nhà nghèo, nhút nhát, nghĩa là đủ thứ
dở tệ... tại sao cũng có vợ được,
tại sao?
Cuối cùng Thâu kết luận
- xe hơi c̣n có số mà, nói chi người
ta. Mà muốn biết số mạng ra sao th́ bạn phải
theo tôi qua kiếm cụ Diễn, thần tướng, hiện
nhà ở bên kia đường...
Nhà cụ Diễn trên một
căn gác nhỏ, trong hẽm đường Hiền
Vương nhiều cây to bóng mát. Bên trong nhà không khi mát mẻ,
bàn ghế đồ đạc bày biện theo
kiểu xưa, cổ, có nhiều bức tranh Tàu treo dọc
theo tường. Lúc đó cụ đang bận
tiếp khách. Vài ông khách ăn mặt
âu phục, complet, cà vạt chỉnh tề, ngồi đứng
chào hỏi dáng vẻ cung kính, khiến tôi đâm e ngại.
Cụ Diễn
là một ông già người Bắc tuổi chừng độ
trên dưới bảy mươi, người ốm yếu,
mong manh, khăn đóng bạc màu, áo dài mỏng bằng the
đen. Rơ ràng là một nhà nho nghèo lở vận, ẩn
dật, sống an bần lạc đạo
trong cái không khí ồn ào, rộn rịp của cái đất
Sài G̣n văn minh với chiến cuộc đang leo thang từng
ngày. Trong lúc ngồi chờ đợi, tôi quan
sát con người và cử chỉ thái độ cụ.
Cặp mắt quá nhỏ so với khung mặt,
có lẽ v́ tuổi già, thân h́nh như gầy tóp lại.
Dầu cụ không đeo kiếng nhưng tôi
vẫn không thấy được tṛng mắt lớn hay
nhỏ. Hai mí mắt đă cố nhướng
cho xa nhau nhưng độ hở vẫn chỉ to hơn sợi
len giăng ngang chút xíu. Tuy lem nhem như vậy
h́nh như cụ đă thấy hết trơn đời
tôi. Sau khi đi qua lại vài bước cho cụ coi
tướng, câu đầu tiên cụ nói như vầy: -số
ông suốt đời ở chợ.
Tôi dạ cám
ơn và thấy cười trong bụng- ông thầy nầy
ai cũng khen phục tài giỏi nhưng nói một câu hổng
giỏi chút nào. Sáng hôm đó, tôi ăn mặc bảnh
bao, đầu tóc mới hớt gọn ghẽ, lại
đi chơi với dược sĩ Thâu, rể ông đại
sứ nổi tiếng, hổng lẽ
tôi lại ở nơi thôn quê. Nói như vậy
th́ ai cũng có thể nói được. Nhưng tôi cố nhớ lại coi hồi nhỏ
tôi có ở nhà quê hay không, quả là không có. Tôi được sanh ra tại đảo Phú Quốc,
cái đảo nhỏ xíu như một thôn xóm nghèo, tuy vậy
nhà tôi cũng ở ngay tại chợ, thị trấn
Dương Đông. Rồi nhà được
dọn vài ba lần, lần nào cũng vậy, mở cửa
ra là thấy chợ ở ngay trước mắt. Tôi
kiên nhẫn chờ nghe tiếp .
-năm ngoái ông bị đụng
xe, may là không nguy hiểm tới tính mạng.
Tôi chợt nh́n xuống khuỷu
tay, vết thẹo c̣n lộ đỏ
sau một lần té xe rất nguy hiểm từ trên dốc
Ḷ Chén. À th́ ra, ổng nh́n thấy vết trầy nầy, bận
áo tay ngắn, cái thẹo chần dần
như vậy, ai mà không thấy.
-Dạ, dạ, cụ nói
đúng, năm ngoài tôi bị nặng lắm, xém chút nữa
là nguy rồi, nhờ phước đức ông bà....
-tuy nhà ông ở ngay tại
chợ nhưng sau nhà lại có vườn cây.
Trời đất! mới nh́n tôi có chút xíu mà nói được
cái vườn sau nhà, cũng lạ. Sách tướng tôi
cũng đă từng đọc qua vài cuốn, có
chương nào chỉ cách nh́n mặt mũi tay
chưn mà tả được cảnh vật trước
hoặc sau nhà? Bỡi chi tiết nầy khó thể
có được. Miền Nam ḿnh, tỉnh nào cũng vậy,
đường đất phố xá nhỏ hẹp, nhứt
là phố chợ, đất dư tính từng tất, dành
để buôn bán làm ăn, chỗ nhiều đâu mà trồng
cây ăn trái. Tôi thấy quả ông cụ có
tài lạ, tuy vậy chuyện cái nhà, cái vườn có ǵ
quan trọng, nói tới nói lui làm chi?
-nếu ông không ở trong
căn nhà như vậy, th́ đă nguy hiểm tới tính mệnh.
Tôi ngồi im,
chuyện nầy cũng không biết ra sao nữa, khoa phong
thủy địa lư dương trạch có nhiều điều
không thể nghĩ bàn. Ông cụ vẫn b́nh thản,
không cần hỏi tới năm tháng ngày giờ sanh, miệng
vẫn nói đều đều, thong thả:
-hiện tại ông làm nghề
dạy học, dự định đổi đi nơi
khác, lần đầu không được lần sau sẽ
được.
Tôi giật nẩy
người, đầy ḿnh mọc gai óc. Làm sao ông cụ
biết tôi làm nghề dạy học, chỉ bao nhiêu đó
thôi quả là tay cao thủ. Tôi vừa ở
quân trường ra, sau ba tháng thụ huấn quân sự, tóc
hớt ngắn, da đen thui, tay chưn
c̣n dính đầy nắng gió. Năm Mậu
Thân cuộc chiến tàn khốc, hầu hết thanh niên cở
tôi đều vào quân đội. Nếu
nh́n dáng vẻ bên ngoài mà đoán tôi là sĩ quan th́ dễ
đúng hơn. Đâu có nét nào giống thầy
giáo. Rồi làm sao biết được
tôi đang xin đổi nhiệm sở, hồ sơ hiện
bị trở ngại. Chắc bạn
ḿnh đă lỡ nói trước với ông già nầy hết
trơn rồi, tôi liếc qua Thâu. Thâu tỉnh
rụi, thấy ông cụ nói không điểm nào trật,
khoái chí ngồi cười cười. Rồi lại
suy nghĩ, ổng coi cho ḿnh, tốn công tốn sức, có lấy
đồng xu cắc bạc nào, nói gạt, nói dối làm
chi.
Lời nói cụ đều
đều, thong thả, chuyện quá khứ, chuyện
tương lai, công danh, khoa bảng, tiền của, sự
nghiệp, bạn bè, tai nạn, bịnh hoạn… sẽ
như thế nầy, thế kia, tôi vâng dạ liền miệng.
Có đoạn ông cụ nói năm gần bốn mươi
tuổi tôi sẽ sống ở nước ngoài, một xứ
phương Bắc rất lạnh và xài tiền bằng Mỹ
Kim, tôi đâm tức cười, không biết là ông c̣n thức
hay đă ngủ, nói mê…
Nhưng mấy cái chuyện
xa vời đó có quan trọng ǵ tới tôi đâu, cái mà tôi
đang chờ để biết là chuyện gia đạo
t́nh duyên mà, nóng ruột hết sức, tôi rụt rè ngắt
lời :
-Dạ, dạ, nhờ cụ
coi dùm chuyện gia đạo vợ con ra sao, hiện tại
tôi c̣n… một ḿnh.
Ông cụ nhướng cặp
mắt tí xíu lên, nói rơ ràng như thấy cô vợ
tương lai của tôi trước mặt:
-người vợ
tương lai của ông, học hành như thế nầy,
gia thế, nhà cửa thế nầy..., cùng nghề nghiệp
với ông.
-dạ thưa cụ, theo như cụ nói th́ không dám đâu. Tôi ở tỉnh nhỏ, học ít, chỉ muốn
t́m người trẻ tuổi và học kém hơn một
chút.
Ông cụ không
trả lời, mắt h́nh như nhắm lại. Tôi
nhớ lại từ đầu buổi cho tới giờ,
chuyện quá khứ th́ rất đúng nhưng không có ǵ
đặc biệt, tôi ở trong nhà nầy hay nhà kia, làm thầy giáo hay sĩ quan th́ cũng vậy,
c̣n chuyện tương lai th́ chưa biết ra sao. Duy chuyện
vợ con th́ hơi lạ, tôi nghĩ là ông cụ nói trật
v́ hồi nào tới giờ chưa bao giờ tôi để
ư tới bạn gái đồng nghiệp. Tôi vốn
rất sợ cô giáo và những người đàn bà thông
minh, học giỏi hơn ḿnh.
-Thưa cụ, xin cụ
cho biết chừng nào tôi mới cưới được
vợ?
Ông cụ không trả lời
ngay câu hỏi, chợt mở mắt ra, phán cho một câu dứt
khoát, khiến tôi sửng sốt như bị tạt một
gáo nước lạnh:
-đám cưới ông hầu
như không có.
Trời đất,
thiệt vậy sao? Thiệt vậy sao, tôi nghe lỗ tai lùng bùng. Chuyện cưới vợ đă
trầy vi tróc vảy, rồi tại sao
sẽ gặp một cô giáo nghiêm trang… rồi lại không có
đám cưới. Hàng trăm câu hỏi tại sao, tại
sao trong đầu. Tôi cảm thấy mồ
hôi rịn ra đầy mặt. Sao kỳ
cục vậy, căn cứ vào đâu mà cụ dám nói
như vậy. Tôi nh́n thẳng vào mặt,
thấy cụ vẫn b́nh thản, cụ nói thiệt t́nh mà
đâu phải nói chơi.
Tôi hỏi tiếp, giọng
hơi khó chịu:
-dạ thưa cụ, tại
sao lại không có đám cưới, có phải tôi không đủ
tiền cưới vợ?
-không phải,
nhà ông thiếu ǵ tiền.
-vậy tại
sao, nếu có đủ tiền tại sao tôi lại không
làm đám cưới. Thú thật với
cụ, tôi mà thương ai, dù người đó mang bầu
hay có con rồi, tôi cũng sẽ làm đám cưới chánh
thức, đàng hoàng. Tại sao tôi lại sợ
dư luận mà không làm đám cưới, lại dắt
con người ta đi không…
Khi nói đến đây, tôi
nhớ lại giai đoạn đó ở tỉnh nhà, bạn
bè nhiều lắm, đứa nào cưới vợ tôi
đều sẵn ḷng giúp đỡ. Vừa cho mượn
xe, vừa làm tài xế, vừa làm rể
phụ, hổng lẽ tới đám cưới ḿnh, không
ai tham dự. Ngày cưới tôi phải vui vẻ và đông
đảo bạn bè thân t́nh chớ. Ông cụ chấm dứt
bằng lời nói giận dỗi:
-cái mặt ông làm ǵ dám dắt
ai.
Rơ ràng là ông cụ nói nhiều
điều vô lư, tôi không c̣n kiên nhẫn ngồi nghe tiếp
nữa, đâm ra vô phép, đứng dậy và nói giọng hờn
mát:
-tôi không dám dắt ai, tôi lại
có tiền, vậy hỏi cụ, tại sao lại không làm
đám cưới cho vui. Tại sao tôi không làm…
Ông cụ không trả lời,
khoát tay đuổi tôi và Thâu ra cửa. Tôi cúi đầu cám ơn từ giả cho có lệ,
rồi đi thẳng, bụng không vui. Giửa
trưa nắng thiệt nóng và xe cộ ồn
ào, mùi khói xăng khét lẹt, trong phút chốc những lời
tiên đoán của cụ già bay mất tiêu hết, tôi không
c̣n muốn nhớ nữa. Trật lất rồi, nhớ nữa
làm chi. Ngồi trên xe, Thâu phân trần:
-bạn biết không, mấy
ông hồi nảy toàn là Bộ Trưởng hay Tổng Giám
Đốc ǵ đó. Ông cụ là thầy tướng riêng cho
Tổng Thống với Thủ Tướng, nhưng bửa
nay sao ổng nói trật tới trật lui, tôi cũng thấy
kỳ cục, nhiều việc không đúng, chắc ổng
bịnh hoạn hay đương lo việc ǵ đó, nhớ
trước quên sau…
Tôi bộp chộp kết
luận một câu ngon lành:
-Thâu nè, bạn tin tôi đi,
không bao giờ tôi cưới cô giáo hết và sẽ làm
đám cưới thiệt lớn để rủ bạn
bè nhậu một bửa cho vui. Đời người chỉ
có một lần cưới vợ, tại sao lại không
làm, không lớn th́ nhỏ chớ, tại sao lại im ru bà rù… Tôi tin đời có định mạng
nhưng cũng tin con người có tự do.
o o O o o
Và tôi có tự do thiệt
t́nh khi làm quen với D, không bị ai ép buộc cả. Sau ngày đám hỏi, tôi xuống Sài G̣n đến
gặp ông già vợ tương lai. Ông trẻ
hơn ba tôi nhiều. Cũng vậy, vợ
tôi nhỏ tuổi hơn tôi nhiều lắm. Những ǵ cụ Diễn nói về nàng đều
đúng, không trật một điểm nào. Cho đến bây giờ tôi cũng không biết tại
sao tôi lại liều gan kết hôn với một cô giáo, từ
nào tới giờ tôi vốn kỵ mà. Tôi
có kinh nghiệm về việc nầy, mấy thằng bạn
tôi có vợ cô giáo, một thời gian sau đều trở
thành học tṛ ngoan ngoản các cô hết trơn. Dầu biết rất rơ nhưng giờ đây tôi
cũng t́nh nguyện làm y như vậy. Đúng
là số mạng, chạy trời không khỏi nắng.
Hôm đó là những ngày sau
Tết, nhà nàng c̣n chưng đầy bông
hoa. Cái b́nh sứ cổ đời Khang Hy thật lớn
dùng cắm cành mai to bằng cổ tay cao
tận nóc nhà. Tôi nh́n sững những câu
thơ ngoằn ngoèo nét thảo ḷi tói và buộc miệng -
cái b́nh nầy quí lắm đầy rạn da qui, ba dùng
như vầy rủi ro nó bể th́ sao. Ông già vợ
tương lai cười, -làm sao bể được
con, ba chưng như vậy cả chục
năm nay rồi, có sao đâu. Mấy đứa em vợ
bu quanh chờ ông anh rể quí chở đi ăn
ḿ. Cả nhà quây quần ấm áp, tiếng nhạc
vang vang đầy nhà. Nhà sắp có
đám cưới mà, không vui sao được.
Ông già lắng nghe giọng
Khánh Ly trầm ấm vang lên từ chiếc máy nhạc, tự
nhiên quay qua tôi -nè nè, con nghe nè, mấy ông văn nghệ
sĩ nói chuyện, viết lách thiệt là hay, cái ǵ mà… giọt
nước mắt rơi thành hồ nước long lanh... Câu nói chưa hết, D. lại xí xọn xen vô -bản
nầy là Như cánh vạc bay của Trịnh Công Sơn
đó ba.
Ông vừa cầm ly rượu
sóng sánh màu hổ phách, vừa lẩm bẩm - Như cánh vạc
bay, à, à cánh vạc bay ra làm sao, tượng trưng cho cái
ǵ, thiệt t́nh ba không hiểu. Rồi khóc mà tới thành hồ
nước long lanh - th́ thiệt là viết khéo hết sức,
viết được tới như vậy th́ trên đời
hổng có mấy tay. Rồi ông ta bàn tiếp
-con nghĩ coi giọt nước mắt có chút xíu, mà làm
đầy cả hồ nước là phải khóc nhiều
lắm đó nghen...
Tôi ngạc nhiên, ông là tay buôn bán già đời, suốt
ngày chỉ thấy cộng trừ nhân chia, tại sao không
chịu nói chuyện tiền bạc, nhà đất, của
cải, tự nhiên hôm nay sao lại nổi hứng bàn chuyện
thơ văn, nghĩ cũng lạ. Bất ngờ ông hỏi
tôi, giọng ngọt ngào :
–Nè nè, ba nghe nói con dạy
văn chương. Vậy có bao giờ con viết văn
hay làm thơ ǵ không?
Tôi c̣n đang
giai đoạn ở rể, phải cố gắng lấy
điểm để làm vừa ḷng ông già vợ. Câu hỏi
khiến tôi giựt ḿnh –như vậy là ông ta khen hay chê Trịnh
Công Sơn? Câu trả lời tôi phải
như thế nào cho đúng. Trời
đất ơi, nhằm cái lúc vui vẻ nầy mà vợ tôi
lại cho hát cái bản nhạc mắc dịch đó làm
chi. Câu hỏi ngọt ngào như viên thuốc bọc
đường có phải là viên thuốc độc? Tôi phải trả lời sao cho vừa ư ông đây?
Hồi nào tới giờ quả
t́nh là tôi không biết viết văn hay làm thơ. Nhưng nếu cần nói láo để được
vợ th́ tôi cũng phải liều gan nói đại.
Nhưng mà, câu hỏi độc địa nầy
h́nh như có liên quan tới cái ư nói láo đó. Khóc mà tới
đầy cả hồ nước th́ là nói láo rơ ràng, ai ai
cũng thấy. Nhưng nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
đă viết ra như vậy và cả nước coi nhạc
sĩ nầy là thiên tài, nhạc ông vang rền ngập từ
chợ đến quê, ban ngày cũng như ban đêm…
Nhưng nói láo nhận ḿnh là văn nghệ sĩ th́ khác,
không giống kiểu nói láo trong thơ văn.
Tôi c̣n đang ấp úng t́m
câu trả lời th́ may quá, bà già vợ đi đâu sợt
sợt trở về, thấy tôi bà nói một hơi không kịp
thở:
-con về tŕnh lại với
anh chị ở trển, ba má đă về Dĩ An nhờ
thầy coi ngày cưới rồi. Ông thầy nầy ngày
xưa coi cho ba má đó, coi kỹ lắm, ổng t́m
được ngày tháng đại lợi, tụi con sẽ
ăn đời ở kiếp với nhau, giàu sang phú quí, tử
hiếu tôn hiền….
Nói xong bà lục trong túi
đưa cho tôi tờ giấy đỏ, đầy chữ
viết run rẩy của một cụ già, nghe đâu
đă trên chín chục. Rơ ràng là ông thầy Dĩ An coi ngày cưới hỏi thiệt hay, thời
gian đă chứng minh được tài năng của ông.
Ông bà nhạc gia tôi sống chung nhau cho tới
bây giờ, tiền bạc nhà cửa sung túc, con cháu đầy
đàn, chưa hề biết đến chuyện ly dị
khổ tâm, đau đớn ra làm sao.
Tôi cầm lấy tờ giấy
coi ngày cưới, thời gian c̣n lâu tới bốn năm
tháng nữa, hơi bực ḿnh nhưng nhớ lời dặn
ḍ của ba tôi – theo tao ngày nào cũng tốt hết, ổng
bả muốn trễ sớm lúc nào cũng được,
miễn mầy cưới được vợ th́ thôi, lần
nầy mà mầy kiếm chuyện để cho trục trặc
nữa là kể như suốt đời không có vợ
đó con. Tôi đă thấm thía chuyện hôn nhân trễ muộn
mà cũng đâu cần ba tôi dặn, năm nay tôi đă ba
muơi lăm tuổi rồi, tôi đâu c̣n ngu mà cà khịa,
giận lẫy, kiếm chuyện kiểu con nít như hồi
mười tám, hai mươi…
D. đưa cho tôi cục kẹo,
tôi ngậm vào miệng, cắn nhẹ thấy có rượu
mạnh bên trong. Cuộc đời quả
cũng có ngọt ngào, tuy rượu ít nhưng cũng khiến
tôi ngây ngất. Đường Trần Hưng Đạo
trước nhà, nắng sáng trong, xe chảy
thành ḍng. Nhớ tới lời tiên đoán cụ Diễn
ngày nào - đám cưới ông hầu như không có! Tôi bật cười. Cụ ơi, đám
cưới tôi hă, chắc chắn sẽ rất vui, đông
đủ bạn bè, bà con thân thuộc hai bên, làm sao không có,
làm sao mà nhỏ cho được. Nội bên vợ, anh chị
em D. nếu đếm sơ sơ cũng đủ một
chục đủ đầu rồi, nói chi bên gia đ́nh
tôi, nội ngoại, sui gia, dâu rể… rồi
tới hàng xóm láng giềng, toàn người thân t́nh ơn
nghiă, đâu thể nào không mời người ta đến
chung vui.
o o O o o
Sau ngày 30 tháng 4, tôi len lỏi
trong đám đông hỗn loạn ngơ ngác, xác xơ, t́m
đường xuống Sài G̣n, đến nhà vợ
chưa cưới. Vừa gặp tôi, D. ôm chầm
lấy và mừng rỡ. Trong cơn biến động
mấy ngày qua, chuyện liên lạc khó khăn gián đoạn,
nàng tưởng là tôi đă thoát ra khỏi quê hương và
đành đoạn bỏ nàng lại một ḿnh, đi biệt
tích. Tôi không biết nên cười hay nên khóc. Tôi tŕnh bày cho
ông bà già vợ chuyện tang thương dâu bể xảy
ra trên nhà tôi, tất cả những dự định
tương lai đầy màu hồng ngày nào trở thành xám
đen, tan nát hết. Ba vợ tôi an ủi:
-con đừng bi quan quá, dù
ǵ đất nước ḿnh cũng không c̣n chiến tranh, mọi
sự rồi sẽ ổn định. Lúc đó ḿnh buôn bán
làm ăn trở lại…
Trời đất, chế
độ nầy mà ổng c̣n hy vọng buôn bán làm ăn
như xưa! Mọi sự sẽ ổn định,
đúng rồi, đống máy cày của ổng đâu c̣n chưng bày ra ngoài hành lang như lúc trước,
mà đem giấu tận phía sau nhà. Chị em D. ngày nào quần
là áo lụa, trang điểm kỹ lưỡng từ
đầu đến chưn, nay cũng
bắt chước mặc bộ bà ba đen giống
như mấy cô thôn nữ chỉ thiếu chiếc khăn
rằn vắt trên vai. Mấy đứa em trai ngồi im
ĺm, không c̣n chạy giởn la hét vang rân như ngày trước.
-thưa ba má,
nhà cửa, công danh, sự nghiệp, tiền bạc bây giờ
kể như mất mát hết rồi, ngay cả thân mạng
con cũng không c̣n biết ra sao. Bửa nay con xuống
thưa với ba má là chuyện hôn nhân của con và D. phải
hoăn lại… cho tới chừng nào, chừng nào… con cũng
không biết nữa. Cũng có thể là không
bao giờ.
Nói tới đây tôi nghe D.
khóc rấm rứt, rồi không cầm được
nước mắt, tôi cũng khóc theo. Bà
già vợ tôi cũng thúc thít nhưng c̣n rán nói:
-đâu được con,
đám cưới tụi con không làm lớn được
th́ ḿnh làm nhỏ, vợ chồng phải có cưới hỏi
đàng hoàng chớ con!
Hoàn cảnh
đất nước quê hương hổn loạn, tang
tóc như vậy mà làm đám cưới, dù làm nhỏ thế
nào đi nữa, dù cố gắng cho lắm cũng không thể
làm được, mà coi cũng không được.
Tôi trả lời ngay:
-Thưa má, con không biết
bị bắt ngày nào, bây giờ chỉ c̣n lo chuyện chết
sống, tù đày, sống chỉ biết được
ngày nay, không biết ngày mai ra sao, c̣n đầu óc đâu mà
nghĩ tới chuyện gia đ́nh riêng tư nữa.
Tôi tiếp -
chế độ nầy sắt máu lắm, chuyện vui
không có mà chuyện buồn th́ nhiều, con nghĩ là mọi
sự bế tắc, miền Nam ḿnh thua trận rồi.
Mà quả vậy, đầu óc tôi lúc đó
đặc sệt như ch́, không t́m ra giải pháp nào ổn
thoả hết. Đi không được,
ở không được, sống không được mà chết
cũng không được luôn. Tôi có cảm
giác thua cuộc, bất lực, thất bại, tê liệt
như con kiến ḅ trên bờ chảo nóng, lanh quanh ḅ hoài
cũng không ra khỏi miệng chảo.
Ông già vợ trầm ngâm một
hồi, thở ra:
-ba hiểu rồi, thiệt
là cơ khổ. Nhưng chuyện nhơn duyên
là chuyện lớn đời người, không thể v́ vậy
là hai con không thành chồng vợ. Con về thưa với
anh chị, ba má dưới nầy không đ̣i hỏi ǵ cả,
cũng không cần có đám cưới. Tới ngày đó,
ba má nấu một mâm cơm gia đ́nh, chỉ cần có mặt
anh chị và ba má chứng kiến cho hai con lạy bàn thờ,
xin phép ông bà tổ tiên để kết duyên thành chồng vợ
là đủ.
Tôi ngắc nga, ngắc ngứ
- rồi đồ cưới, khăn áo hoàng hậu, nhẫn
cưới cho cô dâu, rượu trà, xe
hoa… Ông nói - con không cần đem xuống ǵ cả, kể
như là ba má và em con đă nhận lễ vật đầy
đủ rồi, đời bây giờ nhiều chuyện
rối rắm lắm, đừng có lo nghĩ thêm chi cho mắc
công….
o o O o o
Ngày 30 tháng 5 năm 1975 nghĩa
là sau ngày mất nước một tháng, tôi cưới vợ
và đám cưới hầu như không có. Bên nhà vợ tôi nấu
một mâm cơm cúng tổ tiên, ông bà, hai đứa tôi lạy
bàn thờ rồi lạy tứ thân phụ mẫu, ba má tôi
và ba má D. ngồi trên bốn cái ghế đẩu nhỏ sắp
hàng ngang trước bàn thờ. Chỉ có
người nhà và không có ai lạ. Vậy
là xong lễ thành hôn. Trong khi hai bên sui gia gặp nhau, cửa
nhà đóng kín kỹ lưỡng, sợ công an khu vực vô
phá đám, xui xẻo, hàng xóm không ai biết bên trong chúng tôi
đang làm việc ǵ. Ngày hôm sau tôi về B́nh
Dương, lén dắt vợ đi chào và tŕnh diện với
những thân bằng quyến thuộc. Dù hết sức
đơn giản nhưng tôi cũng có vợ đàng hoàng tử
tế, đầy đủ lễ nghĩa!.
o o O o o
Khi viết những ḍng chữ
nầy th́ ông già vợ tôi đă mất từ lâu. Nhưng tôi vẫn nhớ rơ những lời ông
nói, t́nh thương ông cho tôi dù bao nhiêu nước chảy
qua cầu, cuộc đời dâu biển, tôi vẫn
thương ông như thương cha ruột tôi vậy.
Cụ Diễn cũng
đă mất rồi, những lời tiên đoán của cụ
ngày nào vẫn c̣n măi măi bên tai, làm sao tôi
quên được. Tôi nợ cụ nhiều
lắm, bây giờ làm sao trả đây. Không
phải là nợ vật chất, tiền bạc, gói trà hay
chai rượu mà tôi nợ cụ lời xin lỗi chân
thành cùng lời khen ngợi tài năng cao xa của cụ.
Cái lỗi ngu si của tôi rất lớn,
ngày đó tôi c̣n quá trẻ chưa hiểu đời là ǵ,
đă dám hoài nghi những điều ḿnh chưa biết.
Toronto, ngày 30 /9/2002
Vơ Tấn
Phước