Chùa Dơi
Sưu Tầm
Sóc Trăng là tỉnh có đông
người Khmer sinh sống. Người Khmer theo đạo
Phật tiểu thừa. Chùa Khmer có kiến trúc độc
đáo, trang trọng và uy nghi. Ngôi chùa là trung tâm văn hóa,
nơi tổ chức các lễ hội lớn hàng năm, là
nơi học kinh, học chữ, học đạo lý làm
người, là nơi lưu giữ các kinh điển,
đạo Phật và cũng là nơi sinh hoạt văn
hóa, nghệ thuật giải trí của tăng ni, tín đồ
phật tử. Sóc
Trăng có trên 200 ngôi chùa lớn nhỏ, mỗi
ngôi chùa có một dáng vẻ riêng khác nhau. Nếu du khách về Sóc Trăng muốn
tham quan hết các chùa chiền thì cũng phải mất cả
tuần lễ. Tuy nhiên, du khách vẫn thường chọn
những ngôi chùa lớn và kiến trúc đẹp nhất,
để vừa chiêm ngưỡng nét nghệ thuật
độc đáo về kiến tạo, vừa tìm hiểu
phong tục tập quán của giới phật giáo người
Việt, Khmer. Có lẽ ngôi chùa nổi tiếng được
nhiều người biết đến ở Sóc Trăng
là chùa Dơi.
Chùa Dơi cũng được
gọi là chùa Mã Tộc được dựng vào năm
1569 với cái tên theo ngôn ngữ Khmer là Sêrây Têchô Mahatúp và
đã được trùng tu nhiều lần trong bao thế
kỹ qua. Đây là ngôi chùa lâu đời vào hàng thứ
tư ở Sóc Trăng, sau chùa Wat Chruitum-Chas xây cất năm 1464 và
lâu đời nhất phải kể đến chùa Wat
Prasath-Kong ở quận Mỹ Xuyên
được xây vào năm
1224.
Ở các cây trong vườn chùa
từ lâu đã có những đàn dơi sinh sống rất
đông nên chùa còn được gọi là chùa Dơi. Trong
chùa có pho tượng đức Phật bằng đá, cao
1.50 mét và nhiều bộ kinh điễn viết trên lá cây thốt
nốt. Sư Cả Kim Rênh - pháp danh Rách Tắc NắSúvanh
Nắ - Đại
đức trụ trì đời thứ 19 - đã tổ
chức trùng tu ngôi chùa vào năm 1994-1995. Ngày nay, chùa trở
thành nơi sùng bái và thắng cảnh nổi tiếng của
Sóc Trăng cho du khách trong và ngoài nước. Sự hấp dẫn du khách không
chỉ là lối kiến trúc chùa cầu kỳ, nhiều
tháp nhỏ trên mái chùa, màu sắc rực rỡ, nổi bật
trong khuôn viên xanh, rộng mà còn được chiêm ngưỡng
một loại dơi quạ to con hơn dơi thường,
trông rất lạ mắt. Thông thường
thì du khách tham quan những
bảo vật quý thờ trong trong chùa như tượng Phật
và tượng tứ linh: long, lân, quy, phụng... đều
nặn từ đất sét, sau đó xin ra vườn sau chùa
để được chiêm ngưỡng đàn dơi...
Ngôi chùa nằm trong một khu
vườn rộng khoảng 3 hécta, um tùm các loại cây
ăn quả như xoài, vú sữa, sầu riêng, măng cụt...
Gọi là chùa Dơi vì ngôi chùa nổi tiếng với một
đàn dơi hàng vạn con. Ban ngày dơi treo mình trên các cành
cây ngủ yên lành. Khoảng thời gian từ tháng năm
đến tháng tám là mùa sinh sản, mỗi dơi mẹ ôm
một dơi con mà ngủ. Theo gia phả để lại
thì đàn dơi xuất hiện ở đây từ hơn
200 năm về trước, dường như chúng đã
chọn nơi này làm cửa sinh theo triết lý nhà Phật,
là cửa sinh vì không hề bao giờ nhìn thấy một xác
dơi chết ở nơi đây.
Dơi trong chùa thuộc loại
dơi quạ. Dơi con mới đẻ sải cánh đã
dài tới 5 tất, dơi trưởng thành sải cánh khoảng
1 mét và nặng xấp xỉ 1.5 kílô. Đã từ hàng
trăm năm nay, đàn dơi chọn vườn chùa làm
nơi cư trú và nghỉ ngơi ban ngày. Hoàng hôn xuống,
chúng thức giấc bay lên, ríu rít gọi nhau, lượn
qua lượn lại mấy vòng, rồi mới từ giã
ngôi chùa đi kiếm ăn. Có một điều rất lạ
là dơi không hề ăn một trái chín nào ở vườn
chùa. Chúng tung cánh bay đi xa, kiếm ăn trên những miệt
vườn khắp vùng sông Tiền, sông Hậu, để
rồi sáng sớm lại trở về ngủ trong vườn
chùa. Có những cành cây ăn trái của nhà dân ngả sang
vườn chùa thì đàn dơi cũng tránh, không con nào chịu
ngủ trên những cành cây đó.
Đây là một điều thực
tế, không phải là huyền thoại. Trong tình hình môi
trường đang bị hủy hoại, chim thú đang bị
săn bắt tàn bạo như hiện nay, thì chùa Dơi vẫn
còn là một môi tường tốt và thanh bình cho hàng vạn
con dơi. Đất lành chim đậu, có thể nói các nhà
sư ngày trước đã tìm được một
nơi đất lành để dựng chùa, mời gọi
được đàn dơi về đây.
Phía sau vườn chùa hiện
nay có hai ngôi mộ chôn hai con heo, được xây bằng
xi-măng và được vẽ hình khá trân trọng cùng
ghi ngày chết, tuổi thọ của heo. Sư Cả Kim
Rênh cho biết, trước đây, một số nhà
chăn nuôi ở Sóc Trăng có những con heo con mới sinh
ra bàn chân có 5 móng, họ sợ, vì thông thường heo chỉ
có 3 móng, không dám nuôi mà cũng không dám giết bèn đem gửi
ở chùa. Có đến 7, 8 con heo 5 móng như vậy - cả
đực lẫn cái. Đặc biệt, cứ vài tháng một
lần, cả bầy heo lớn trước nhỏ sau kéo
nhau "đi dạo" một vòng từ chùa ra chợ
Sóc Trăng cả vài cây số rồi tự động trở
về chùa! Năm 2006 hai con heo lớn tuổi nhất (7 tuổi)
già chết, chùa đem chôn sau vườn. Sau đó có người
khách từ Sài Gòn xuống viếng chùa đã bỏ tiền
ra mua vật liệu thuê người xây mộ và vẽ hình
hai chú heo. Hiện chùa vẫn còn nuôi 4, 5 con heo 5 móng, con già nhất
còn sống cũng đã 5 tuổi, khá mập và nặng nề
nên chỉ nằm một chỗ...
Nhưng chùa Dơi không chỉ nổi
tiếng bởi những thứ đó. Ở đồng bằng
sông Cửu Long có chừng 600 ngôi chùa của người
Khmer, thì chùa Dơi ở Sóc Trăng có lối kiến trúc độc
đáo vào bậc nhất. Ngay từ cổng
vào cho đến bên trong chùa đã cho thấy nét tinh xảo
cùng những bức họa lớn do các phật tử từ
nhiều nơi thực hiện gấn phủ kín hết
các bức tường phía ngoài chùa. Mái chùa gồm hai tầng
lớp ngói mầu. Bốn đầu mái được chạm
trổ tinh xảo hình rắn Naga cong vút. Trên đỉnh
chùa có một ngọn tháp nhọn. Hàng cột dựng bao
quanh chùa, mỗi cột có một tượng tiên nữ
Kemnar đôi tay chắp trước ngực như đang cất
lời đón chào khách thăm viếng. Trong chánh điện
có một pho tượng Phật Thích Ca bằng đá nguyên
khối trên một tòa sen cao khoảng hai mét. Khắp trên
tường chùa là những bức tranh miêu tả cuộc
đời Đức Phật, từ lúc ra đời tới
khi được khai minh rồi nhập Niết bàn. Bên cạnh
đó còn có một pho tượng sinh động miêu tả
Đức Phật cưỡi trên rắn thần Muchalinda. Trong khu vườn rộng còn có
nhiều bảo tháp chứa di hài các nhà sư quá cố, có
lò hỏa táng, nhà ở của các sư và một hội
trường rộng lớn...
Ban ngày đi thăm vườn
chùa rợp bóng mát, nhìn hàng vạn con dơi treo mình ngủ
trên cây mới thấm thía cái giá trị của sự bình
yên, của một khung cảnh trong lành đang ngày càng trở
nên cần thiết cho chim thú và cho chính con người.
Sưu Tầm
